SCHREEUW

Nog een laatste impressie van de vakantie. In Oslo staat het nieuwe museum van Edvard Munch. Iedereen in Noorwegen en ver daarbuiten kent het schilderij van de Schreeuw. Je kunt het rustig vergelijken met de Nachtwacht van Rembrandt van Rijn, of de Mona Lisa van Leonardo da Vinci in Parijs. In een grote zaal hangen drie bijna dezelfde uitvoeringen naast elkaar van een oranje gezicht als een omgekeerde peer met grote, wilde ogen en een verwrongen mond, die zonder geluid toch angst laat zien. Het gelaat lijkt op dat van een buitenaards wezen, doodsbang van wat het op onze aardbol is tegengekomen. Die gevoelens roept het tenminste bij mij op, maar een echte kunstkenner ben ik niet. Een toelichting verwijst naar een gedicht over de natuur, die oorverdovend roept om onze aandacht. De kunstenaar toont daarmee tegelijk zijn eigen fobie voor de vergankelijkheid van het leven. Munch was een tamelijk eenzaam type en volgens sommigen zelfs een kluizenaar. Hij overleed op 80 jarige leeftijd. Erg gelukkig was hij niet. Op een ander schilderij staat een zelfportret, waarop hij in pyjama schrikt van zijn eigen spiegelbeeld. Hij wordt met het verstrijken van de jaren geconfronteerd met zijn ouderdom en de naderende dood. Als predikant begrijp ik het probleem en de emoties. Psychologen spreken vaak van ouderdomsdepressie. Er zijn pilletjes voor, maar je kunt ook proberen de knop van jouw sombere gedachten om te draaien en zorgeloos te gaan genieten van het leven. Elke dag is een prachtige kans om er iets moois van te maken. Zo schilderde Vincent van Gogh zonnebloemen die hun kop naar het licht keren. Of is dat een slecht voorbeeld…, want ook hij kon de somberheid niet de baas. Aanvaard de feiten en verwonder je over kleine leuke dingen. Of ga schilderen bijvoorbeeld.

Ds. Roelof Kloosterziel