Imponerende nieuwe film door Bertie Borggreve over ‘Denekamp in Oorlogstijd’

DENEKAMP - Zondag 2 april a.s. zal de eerste vertoning van de nieuwe (tweede) ‘Denekamp in oorlogstijd’-film plaats vinden in de hal van het gemeentehuis in Denekamp. Deze première was reeds drie jaar geleden gepland en dan in het kader van de nationale herdenking ’75 Jaar Vrijheid’. Aansluitend daarop stonden vertoningen in Lattrop, Tilligte en Noord Deurningen op het programma, maar in verband met de coronapandemie werden die filmvoorstellingen afgelast. Voor de producent van deze ongetwijfeld voor zeer velen, jong en oud, imponerende film - oud-Denekamper Bertie Borggreve - wordt het zondag 2 april a.s. een zeer bijzondere, maar ook een spannende ‘vertoning’. Hij heeft aan deze vijf kwartier durende ‘rolprent’ maar liefst een zeven jaar (tot het corona – en eigenlijke presentatiejaar 2020) gewerkt. Het is een film, waarvoor hij in de afgelopen tien jaren zeer veel speurwerk heeft verricht en contacten heeft gelegd. Zo raadpleegde hij fragmenten uit (ook Engelse) oorlogsfilms en -documentaires en had hij gesprekken met mensen die de oorlog in deze Twentse omgeving zelf hebben meegemaakt. Onder hen mensen die nu elders wonen en die hij daar heeft opgezocht. Ook filmde hij door hem verzamelde bodemvondsten uit WO II zoals vliegtuigonderdelen en kogels. Heel bijzonder is voorts de verfilming van een van de drie wapendroppingen die rond Denekamp/Tilligte hebben plaatsgevonden.

’Brookstrui’ uit Borgnbos , de ijzersterke verzetsvrouw bij wie gedropte wapens verstopt werden

Lidia Kriwun voor barak in Emslandkamp, waarheen ze als krijgsgevangene vanuit geboorteland aan Zwarte Zee gedeporteerd was

Bertie Borggreve met enkele attributen die in film duidelijke plaats hebben. Onder meer de fietslantaarn door ‘Jos Hoshoes’ gebruikt als seinlamp voor de piloten van overvliegende Engelse vliegtuigen

Bertie: “Het is zelfs een grensoverschrijdende, maar ook een zeer arbeidsintensieve onderneming geworden. Helaas is het zo dat een aantal mensen die een bijdrage hebben geleverd de vertoning van het resultaat niet meer kunnen meemaken. Ze zijn inmiddels overleden. Tja, hoeveel mensen kom je nu nog tegen die zelf de oorlog hebben meegemaakt. Die zijn er steeds minder en van die wetenschap ben ik ook uitgegaan. Deze film moet de komende generaties een duidelijk beeld geven van wat zich in die WO II hier in deze omgeving heeft afgespeeld!”

Nieuwe film: een historisch document over een viertal bijzondere gebeurtenissen

Maar je hebt toch tien jaar geleden ook al en met veel bijval, een film over de oorlog in Denekamp e.o. gepresenteerd?

Bertie, sinds 2013 woonachtig in Borne: “Ja, maar dat was een heel andere film. Eigenlijk was ik daar zelf wat later niet zo tevreden over. Die film bestond uit gesprekken met zo’n twintig Denekampers over WO II. Zoveel verhalen aaneen in een film die bijna anderhalf uur duurde…Een beetje te veel en te vermoeiend om te blijven volgen vind ik zelf in elk geval!”

Nu dus een heel andere, maar een zeker zo interessante film over hetzelfde onderwerp zeg je. En waarom nu op 2 april en niet op de nationale herdenkingsdag?

Bertie: “Op 2 april, omdat dat de datum is, waarop Denekamp in 1945 is bevrijd. En inderdaad, weer een film, maar dan wel vanuit een totaal andere invalshoek, want ik ontdekte dat er zich hier in en rond Denekamp nog veel meer heeft afgespeeld in die oorlog. In plaats van dat nu weer vast te leggen via vertelde verhalen door één of enkele personen die het, uiteraard, zelf hebben meegemaakt, zoals in de eerste film, heb ik er nu meer een ‘speelfilm’ van gemaakt. Nog wel met vertellende personen, maar vooral ook met documentair materiaal en materiaal, dat ik heb weten te achterhalen. Ook heb ik voorvallen in scene gezet, zo is o.m. de zeer gewaagde wapendropping bij Mollink aan het Almelo-Nordhornkanaal helemaal nagespeeld. Ik heb contact gehad met de dochter van de inmiddels overleden piloot die hier met zijn Thunderbolt vliegtuig in maart ’43 is neergestort en met Lidia Kriwun. Hoe ze als meisje vanuit een land rond de Zwarte Zee als krijgsgevangene naar het Emslandkamp werd gedeporteerd om vervolgens, na een mensonterende selectie, te werk te worden gesteld bij Niehues&Dutting in Nordhorn. Na de oorlog trouwde ze met Job Hogeling en kwam zo wonen in Denekamp.”

Bertie vertelt vol enthousiasme verder over wat hij allemaal is tegen gekomen tijdens de productie van de film. Hij toont een oude fietslantaarn en vertelt hoe Jan Mollink, toen bekendstaand als ‘Jan Hosthoes’, met die lamp via de schoorsteen op het dak van zijn huis de Engelse piloten ‘s nachts signalen gaf, waardoor zij zich, zo dicht bij het vijandelijk gebied, konden oriënteren. Ook de spoorrails bij het tegenwoordige Spoorhuuske en opgegraven vliegtuigonderdelen en kogels spelen een rol in de film. Aandacht is er ook voor de spraakmakende uniformen roof door NSB’ers, terwijl mevrouw Els Dennenboom een bijzondere bijdrage in woord en filmbeelden levert als inleiding op en afsluiting van de film. Zij woonde als Jodin enige tijd in Denekamp en had veel contact met de Denekampse joden, waarvan er niemand is teruggekomen uit de oorlog.

Door oorlogsverhaal van op sterven liggende vader van muziek-presentatie naar filmhobby

Bertie Borggreve, je bent 61 jaar geleden geboren in Lattrop, vestigde je in 1981 in Denekamp en je verhuisde in 2013 naar Borne. Je hebt als hobby documentaire-achtige films maken, dit naast je werk als logistiek manager van het bedrijf Meijka in Hengelo. Een intense hobby dat filmen gelet op de productie van deze films. Maar je had toch muziek presenteren als grote liefhebberij, want menigeen zal je nog kennen als DJ van de toenmalige TROS-Drive-ins en ook als presentator - medeoprichter van Twente FM op het Industrieterrein.

Bertie: ”Ja, klopt allemaal. Mijn grote hobby was de muziek. Maar eind jaren negentig is daar een verandering in gekomen en dan door een heel speciale gebeurtenis. Een week voor mijn vader overleed vertelde hij me over zijn oorlogsjaren als boerenknecht in Agelo. Hij was een echte ‘paardenman’ en hij heeft voorkomen dat de Duitsers de paarden van de boer konden meenemen. Hij trainde de paarden op het plat gaan liggen en toen de Duitsers kwam ging hij met de paarden in het bos liggen. Ze konden ze niet zien en niet horen en vertrokken... Ik was zeer getroffen door zijn verhaal en besloot toen daar wat mee te gaan doen. En dat werd het verfilmen van dit soort verhalen, waarvan ik toen al vond dat die door verteld moesten worden. Maar niet via het papier, nee, ik wilde die verhalen uit de oorlog verfilmen en daar ben ik toen mee begonnen. Ik filmde de interviews en zo kwam ook mijn eerste film ‘Denekamp in oorlog 1940-1945’ tot stand. Vanaf dat moment is filmen ook tot mijn grote hobby uitgegroeid.”

Na première al tiental filmvertoningen op verdere programma

De nieuwe film gaat dus zondag 2 april a.s.in aanwezigheid van genodigden in de Raadszaal van het gemeentehuis in Denekamp in première. Aanvang 10.00 uur. Daarna zijn de volgende vertoningen gepland:

4 april om 12.00 uur in Kulturhus Denekamp voor schoolgaande jeugd Denekamp;

4 april om 20.00 uur in Kulturhus Denekamp voor inwoners Denekamp;

5 april om 14.00 uur in Pastorie Lattrop voor inwoners Lattrop/Breklenkamp;

11 april om 13.00 uur in De Mare Noord Deurningen voor leerlingen Willibrordschool;

11 april om 20.00 uur in De Mare voor bewoners Noord Deurningen;

14 april om 12.30 uur in Gymzaal Tilligte voor ATOL-scholen;

14 april om 20.00 uur in Gymzaal Tilligte voor bewoners Tilligte;

13 mei besloten club Ootmarsum;

Zomer 2030 film Universiteit Oldenburg/Bremen

Tekst en foto’s: PBJ (BB)